Phong toả tài khoản là gì? Quy định phong tỏa tài khoản ngân hàng

Mặc dù khái niệm phong tỏa tài khoản ngân hàng không được định nghĩa chính thức trong các văn bản pháp luật, nhưng nó có thể được hiểu đơn giản là việc các tổ chức tín dụng khóa một phần hoặc toàn bộ tài khoản trong một khoảng thời gian nhất định, và không cho phép thực hiện bất kỳ giao dịch nào trong thời gian bị phong tỏa khi vi phạm các quy định của nhà nước hoặc của từng ngân hàng.

Phong tỏa tài khoản thường được áp dụng khi tài khoản của khách hàng vi phạm một số quy định cụ thể, chẳng hạn như chậm trễ trong thanh toán hoặc nợ nần, vi phạm hợp đồng hoặc các điều kiện vay vốn. Việc phong tỏa tài khoản sẽ giúp tổ chức tín dụng đảm bảo quyền lợi của mình và ngăn chặn nguy cơ mất tiền bởi những khách hàng không trung thực.

Phong toả tài khoản ngân hàng là gì?

Phong tỏa tài khoản chỉ áp dụng đối với người bị buộc tội về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại khi có căn cứ xác định người đó có tài khoản tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.

Phong tỏa tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước là một trong các biện pháp khẩn cấp tạm thời được áp dụng nhằm giải quyết nhu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ bằng chứng, bảo toàn tài sản tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được hoặc bảo đảm việc thi hành án.

Điều 124 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

Phong tỏa tài khoản cũng được áp dụng đối với tài khoản của người khác nếu có căn cứ cho rằng số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội. Khi tiến hành phong tỏa tài khoản, cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền phải giao quyết định phong tỏa tài khoản cho tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước đang quản lý tài khoản của người bị buộc tội hoặc tài khoản của người khác có liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội.

Nếu trường hợp tài khoản bị phong tỏa một phần thì phần không bị phong tỏa vẫn được sử dụng bình thường; trường hợp phong tỏa tài khoản thanh toán theo quy định nêu trên thì số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không vượt quá với số tiền trên lệnh chuyển tiền bị sai sót, nhầm lẫn.

Các trường ngân hàng được phong tỏa tài khoản?

Không phải trường hợp nào mà các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán sẽ được phong tỏa tài khoản của khách hàng mà các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thực hiện phong tỏa một phần hoặc toàn bộ số tiền trên tài khoản thanh toán của khách hàng chỉ thuộc một trong các trường hợp sau:

• Khi có hành vi cần phải xác minh, cơ quan có thẩm quyền như bên cơ quan điều tra, tòa án và cơ quan tổ chức theo quy định của pháp luật có thể yêu cầu phong tỏa tài khoản để giải quyết sự việc khi có yêu cầu bằng văn bản.
• Trong quá trình kiểm tra, thanh tra hoặc các nghiệp vụ khác, các tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán có thể phong tỏa tài khoản thanh toán của khách hàng khi phát hiện có nhầm lẫn hoặc sai sót.
• Các tổ chức cung cấp dịch vụ cũng có thể phong tỏa tài khoản khách hàng khi nhận được thông báo bằng văn bản từ một trong các chủ tài khoản liên quan đến tranh chấp về tài khoản thanh toán chung giữa các chủ tài khoản thanh toán chung.

Xem thêm: Nợ nhóm 2 là gì? Ngân hàng nào cho vay nợ xấu nhóm 2

Phong tỏa tài khoản được thực hiện trong các hoạt động nào?

Trong hoạt động tố tụng dân sự

Việc yêu cầu PTTK tại TCTD theo yêu cầu bằng văn bản của tòa án có thẩm quyền trong quá trình giải quyết vụ án có liên quan và việc áp dụng biện pháp này là cần thiết để bảo đảm cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.

Thủ tục yêu cầu TCTD PTTK cần phải thực hiện theo quy định của BLTTDS 2015 về việc áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Trong hoạt động tố tụng hình sự

Để bảo đảm hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; trong phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể áp dụng biện pháp yêu cầu PTTK.

Trình tự, thủ tục yêu cầu PTTK thực hiện theo quy định tại Điều 129 BLTTHS 2015. Theo đó, PTTK chỉ áp dụng đối với người bị buộc tội về tội mà BLHS quy định hình phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại khi có căn cứ xác định người đó có tài khoản tại TCTD hoặc Kho bạc Nhà nước.

Cạnh đó, PTTK cũng được áp dụng đối với tài khoản của người khác nếu có căn cứ cho rằng số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội.

Trong hoạt động thi hành án dân sự

Yêu cầu PTTK là một trong những biện pháp bảo đảm thi hành án. Theo Điều 67 Luật Thi hành án dân sự thì việc PTTK được thực hiện trong trường hợp người phải thi hành án có tài khoản tại TCTD.

Quyết định PTTK phải xác định rõ số tiền, tài sản bị phong tỏa. Chấp hành viên phải giao quyết định phong tỏa cho TCTD đang quản lý tài khoản của người phải thi hành án.

Trường hợp cần phong tỏa ngay tài khoản của người phải thi hành án ở nơi gửi giữ mà chưa ban hành quyết định phong tỏa thì chấp hành viên lập biên bản yêu cầu TCTD đang quản lý tài khoản của người phải thi hành án PTTK.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi lập biên bản, chấp hành viên phải ra quyết định PTTK. Tổ chức tín dụng đang quản lý tài khoản phải thực hiện ngay yêu cầu của chấp hành viên về PTTK.

Trong hoạt động quản lý thuế 

Yêu cầu PTTK là một trong những biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế. Trình tự, thủ tục được thực hiện theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Điều kiện để kết thúc phong tỏa tài khoản

Phong tỏa tài khoản sẽ được chấm dứt sẽ kết thúc thời hạn phong tỏa theo quy định của pháp luật. Sau khi vụ việc đã được giải quyết làm rõ khi có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán thì sẽ mở lại cho chủ tài khoản ngân hàng.

Thông thường thì phong tỏa tài khoản chấm dứt sau khi các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã xử lý xong sai sót, nhầm lẫn về chuyển tiền sau khi đã phong tỏa tài khoản. Khi các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chấm dứt phong tỏa tài sản khi có thông báo bằng văn bản của tất cả các chủ tài khoản thanh toán chung về việc tranh chấp về tài khoản thanh toán chung giữa các chủ tài khoản thanh toán chung đã được giải quyết.

Bí quyết phòng tránh việc bị phong tỏa tài khoản

Để tránh rủi ro về phong tỏa tài khoản cá nhân, người dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc như sau:

• Không cho phép người khác mượn tài khoản cá nhân của mình.
• Không sử dụng chung tài khoản cá nhân với nhiều người khác.
• Tránh tham gia vào các hoạt động vi phạm pháp luật như đánh bạc, lừa đảo, mua bán bất hợp pháp..

Các câu hỏi thường gặp về Phong toả tài khoản ngân hàng