Bức tranh ngành ngân hàng 2019

Cùng BankExpress nhìn lại các điểm chính của ngành ngân hàng 2019 như cuộc đua Basep II, thương vụ M&A đình đám, kế hoạch niêm yết hay chính sách sách quản lý vốn của ngân hàng Nhà nước.

• Kịch bản nào cho lãi suất năm 2020
• Chi tiết các gói vay ưu đãi cho vay mua nhà, đất tháng 1/2020
• Xu thế dòng tiền vào BĐS năm 2020

18 ngân hàng đạt chuẩn Basel II

18 ngân hàng đạt chuẩn Basel II trong năm 2019 gồm 16 ngân hàng nội và 2 ngân hàng ngoại (Shinhan Việt Nam, Standard Chartered Việt Nam).

Vietcombank và VIB là 2 nhà băng đầu tiên được chấp thuận áp dụng Basel II, theo sau là OCB. Các ngân hàng tiếp tục được phê chuẩn gồm ACB, VPBank, MB, Techcombank, Maritime Bank, HDBank, TPBank, SeABank, Viet Capital Bank, VietBank, LienVietPostBank, NamABank và gần đây nhất là BIDV.

Trong danh sách thí điểm áp dụng Thông tư 41/2016 (hạn chót năm 2019), VietinBank và Sacombank là 2 đơn vị chưa thực hiện.

Không có thêm nhà băng nào niêm yết

Sau hai năm sôi động từ đầu 2017 và 2018, nhiều ngân hàng lớn đã đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán như VPBank, Techcombank, TPBank, HDBank. VietBank là nhà băng duy nhất lên UPCoM năm 2019.

Gần đây nhất, Maritime Bank đã có động thái trình duyệt hồ sơ để niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE). Trong khi đó, Ngân hàng Bản Việt (Viet Capital Bank) cũng đã được Trung tâm lưu ký Chứng khoán cấp chứng nhận đăng ký với mã BVB.

Toàn bộ ngân hàng thương mại cổ phần bắt buộc phải niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu, hạn chót thực hiện vào năm 2020.

Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính Phủ

Nhiều nhà băng đã lên kế hoạch niêm yết trong vài năm qua như OCB, SeABank, ABBank… nhưng chưa có động thái cụ thể.

BIDV lần đầu bán 15% vốn cho đối tác ngoại

Tháng 11, BIDV hoàn tất chào bán 15% vốn cho KEB Hana Bank, thu ròng hơn 20.200 tỷ đồng, thương vụ giá trị lớn nhất trong năm 2019. Vốn điều lệ sau phát hành của nhà băng nâng lên 40.220 tỷ đồng.

Sự hiện diện của KEB Hana Bank tại BIDV được kỳ vọng sẽ giúp ngân hàng tái cơ cấu, cấu trúc danh mục cho vay, tập trung vào bán lẻ, doanh nghiệp vừa và nhỏ, kết hợp kiểm soát rủi ro.

NHNN công bố lộ trình siết vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú từng chia sẻ trên 50% vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế phụ thuộc ngân hàng, tạo rủi ro và sức ép lớn cho hệ thống tổ chức tín dụng. Do đó, lãnh đạo NHNN cho rằng cần giảm dần lệ thuộc vào tín dụng ngân hàng, đặc biệt là nhu cầu vốn trung, dài hạn bằng việc phát triển kênh huy động vốn khác như thị trường chứng khoán.

Siết cho vay tiêu dùng với Thông tư 18

Trong Thông tư 18/2019, NHNN quy định lộ trình giảm tỷ lệ dư nợ cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp cho khách hàng tại công ty tài chính so với tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng.

• Từ 1/1/2021 đến 31/12/2021, tỷ lệ này là 70%
• Từ 1/1/2022 đến 31/12/2022 giảm còn 60%
• Từ 1/1/2023 đến 31/12/2023, con số trên là 50%
• Sau 1/1/2024, tỷ lệ này còn 30%

Các công ty tài chính sẽ có thời gian tái cấu trúc danh mục cho vay, tránh ảnh hưởng đột ngột đến biên lãi ròng và lợi nhuận. FE Credit là đơn vị chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Doanh nghiệp này có cơ cấu cho vay tập trung nhiều vào các khoản vay tiền mặt, chiếm 76%, theo sau là cho vay thẻ tín dụng với 11,4%, cho vay mua xe máy 8% và cho vay điện máy 4,7%.

Hạ lãi suất điều hành sau hơn 2 năm, hạ trần lãi suất huy động sau 5 năm

Cuộc đua ngân hàng số và Fintech

Các ngân hàng đẩy mạnh cải tiến, ứng dụng công nghệ của cuộc cách mạng 4.0 vào nghiệp vụ và hoạt động tín dụng. Việc chuyển đổi thẻ chip, kết hợp với phát triển các ứng dụng di động, hướng đến thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh.

Bùng nổ công nghệ kéo theo sự phát triển của doanh nghiệp fintech tham gia vào lĩnh vực tài chính như trung gian thanh toán, cho vay trực tuyến…

Nhiều ví điện tử xuất hiện như Smartnet, Moca, PAYTECH, Monpay, Momo, Zalopay… Đến tháng 8/2019, 5 ví điện tử gồm Payoo, MoMo, SenPay, Moca và Airpay, chiếm 80% thị phần thanh toán.

Mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending) cũng nở rộ với các trang Vaymuon.vn, Fiin… Tuy nhiên, P2P Lending phát triển nhanh trong khi chưa có hành lang pháp lý khiến thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với người đi vay, người cho vay và các công ty nội do sự đổ bộ của các doanh nghiệp ngoại. NHNN đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện dự thảo quy định về cho vay ngang hàng tại Việt Nam.

NHNN lấy ý kiến dự thảo về tiền di động, thanh toán không dùng tiền mặt, ví điện tử…

Đầu tháng 11, NHNN công bố lấy ý kiến về nghị định quy định thanh toán không dùng tiền mặt. Trong đó, dự thảo giới hạn về sở hữu khối ngoại tại các doanh nghiệp trung gian thanh toán là 49% vốn bao gồm cả sở hữu trực tiếp và gián tiếp. Trường hợp fintech thanh toán hoạt động đa ngành, có quy định khác nhau về sở hữu nước ngoài, “room” ngoại sẽ không vượt quá mức thấp nhất.

Các fintech thanh toán được cấp phép trước ngày nghị định có hiệu lực, có tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài cao hơn 49% sẽ được duy trì cho đến khi có sự thay đổi nhà đầu tư nước ngoài hoặc hết thời hạn giấy phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.

Dự thảo cũng quy định, tiền di động (mobile money) là loại tiền điện tử do tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán kinh doanh dịch vụ viễn thông phát hành và định danh khách hàng thông qua cơ sở dữ liệu thuê bao di động. Sau khi được NHNN cấp phép dịch vụ mobile money, các thuê bao di động của Việt Nam có thể tham gia thanh toán điện tử.

BankExpress tổng hợp